ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
Η Βαλύρα έχει πλούσιο αρχειακό υλικό σε όλους τους τομείς δραστηριότητας που θα πρέπει να συγκεντρωθεί ψηφιοποιηθεί , να υπάρχει σε έντυπη και ψηφιακή μορφή το ιστορικό, πολιτιστικό, λαογραφικό, εκπαιδευτικό, αυτοδιοικητικό ,για να τον γνωρίζουν οι νεότεροι και να μην χαθεί το πλούσιο αυτό αρχείο του χωριού μας .
ΤΙ ΕΙΧΕ ΚΑΙ ΤΙ ΕΧΕΙ Η ΒΑΛΥΡΑ.ΤΟ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΤΑ.
Είχε Σιδηροδρομικό Σταθμό με 3 γραμμές (υπάρχει φωτογραφία και σώζονται μέχρι σήμερα, και ο σύλλογος γυναικών Βαλύρας τον δρομολογεί για πολιτιστικό κέντρο του χωριού μας και της περιοχής) με αποθήκες και ομάδα εργατών του ΟΣΕ με έδρα τη Βαλύρα που συντηρούσαν τις γραμμές του τραίνου και οικία που διέμεναν οι ξένοι εργάτες, φωτογραφία του 1901, και απέναντι από το σταθμό το εργοστάσιο οινοποιίας ΒΟΤΡΥΣ, Δέση- Αυλάκι-Νερόμυλους-Υδρονομείς-Κανονισμό Άρδευσης, Ηλεκτροφωτισμό πολλά χρόνια πριν έλθει η ΔΕΗ, Αλευρόμυλο που λειτουργούσε με ρεύμα και τα λιθάρια περιστρέφονταν με ιμάντες στερεωμένους σε τροχαλίες, Αστυνομικό Τμήμα, Υπηρεσία αγροφυλακής, Πρακτορείο ΟΤΕ, Μπακάλικα ,Ταβέρνες, Καφενεία, Περίπτερο, Ξυλόφουρνους, Μαγαζιά με είδη προικός, Τυροκομεία, Υποδηματοποιούς, Κουρείς, Ράφτες, Μοδίστρες, Σχολή Οικοκυρικών, Ξυλουργεία, Κτίστες, Ιατρείο, Οδοντιατρείο, 2 Πρακτικές μαμές, Μάγο, Γητευτή φιδιών, Μπεζεστένι για το πανηγύρι το μήνα Σεπτέμβριο, Παλιά επαγγέλματα που χάθηκαν (γυφτοκάμινα, σαμαράς, πεταλωτής, καλατζής, καλαθοπλέκτες, αργαλειούς, μεταπράτες, κάρα, κατασκευαστές ψαθιών κ.λ.π.), φωτογραφείο, 7 ελαιοτριβεία, 3 καμίνια, σταφιδαποθήκες, καλλιέργεια σταφίδας, αμπελιού, συκιάς, ελιάς, ρυζιού στον κάμπο, βοσκοτόπια για αιγοπρόβατα με πολλούς τσοπάνηδες, Γεωργικό Ταμείο, Αγροτικό Ταμείο, Αγροτική Λαϊκή Τράπεζα, Λαϊκή Τράπεζα, Αγροτικό Συνεταιρισμό, Αγροτολέσχη , Σύνδεσμο Αγροφυλακής, Δυο αρχαία γεφύρια στο ποτάμι Μαυροζούμενα και πολλά μονότοξα πέτρινα στη διαδρομή Σκάλα Βαλύρα Μεσσήνη, Ιστορικά μονοπάτια και καλντερίμια , Το αρχοντικό σπίτι επί τουρκοκρατίας (που τώρα καταστρέφεται από την αδιαφορία των τοπικών αρχών και της οργανωμένης πολιτείας) του Τζαφέρ Αγά, προίκα στην κόρη του Εμίν και προέκυψε το παλιό όνομα Τζεφερεμίνι , Σιδερένια Γέφυρα που τη βρήκα σε καρτ ποστάλ στην Ιρλανδία, 14 Εκκλησίες (μεταξύ αυτών 5 βυζαντινές και ο άγιος Βλάσσης με τον καλλίτερο κεραμοπλαστικό διάκοσμο) , το ξυλόγλυπτο τέμπλο στον ενοριακό μας ναό που κτίστηκε το 1829 αμέσως μετά την απελευθέρωση από τους ταλιαδόρους αδελφούς Ντινόπουλοι από το Βαλτεσινίκο Αρκαδίας, Παλιά Αρχοντικά πέτρινα σπίτια με καμάρες, Ποδοσφαιρικό σύλλογο ο οποίος συνεχίζει να υπάρχει με ιδιόκτητο γήπεδο, Σχολεία Βαλύρας (Δημοτικό Αρρένων, Θηλέων μέχρι το 1929 ,μετά έγινε μικτό δημοτικό και από 4τάξιο έγινε 6τάξιο, Ελληνικό, Ημιγυμνάσιο, Νυκτερινό Δημοτικό), Σχολικούς κήπους για τη διδασκαλία των φυσιογνωστικών μαθημάτων και την καλλιέργεια φυτών μαθαίνοντας τα μυστικά των φυτών και το επιχειρείν, πουλώντας τα προιόντα στο τραίνο, μπακάλικα και καφενεία της Βαλύρας, Θεατρικό σύλλογο, Μόνιμο κινηματογράφο με αίθουσα χειμωνιάτικη και καλοκαιρινή και περιφερόταν στα γύρω χωριά, Πολιτιστικούς συλλόγους Θάμυρι-Αγία Τριάδα, Σύλλογο γυναικών Βαλύρας.
Την Τσικνοπέμπτη πήγα και φωτογράφισα στο Πεδίον Άρεως τους ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ 1821. Ξαναπήγα την ερχόμενη Δευτέρα και τα φωτογράφισα πάλι, γιατί ο δήμος με τα συνεργεία καθάρισαν τα αγάλματα, έκοψαν τα αγριόχορτα και κλαδιά που κάλυπταν τα αγάλματα, και θα πρέπει ο χώρος του Πεδίου του Άρεως θα πρέπει να είναι σημείο αναφοράς για πολλές δράστηριότητες και Περιβαλλοντικά Προγράμματα. Προτείνω ανεπιφύλακτα όλους τους απανταχού Αθηναίους να επισκεφτούν το χώρο, απολαμβάνοντας τη χλωρίδα, πανίδα, αγάλματα, εκκλησίες γιατί έχει πλούσια ιστορία που σχετίζεται με τη Σχολή Ευελπίδων, το Ανάθεμα Βενιζέλου, το Θέατρο Άλσος , τα ταλέντα του Γιώργου Οικονομίδη, τον Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο, και το Green park στην οδό Μαυροματαίων. Συγχαρητήρια στο Δήμο Αθηναίων για τον καθαρισμό των αγαλμάτων τα οποία είχαν βεβηλώσει ορισμένοι ανεγκέφαλοι με μπογιές.
