Του Νίκου Εμμ. Καραταράκη Μετεωρολόγου – Περιβαλλοντολόγου DIC, MSc, MBA
karatarakis@gmail.com
Στις 22 Μάρτη, κάθε χρόνο, γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα του Νερού από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Το φετινό θέμα του εορτασμού είναι: ‘’Νερό και ενέργεια’’. Το νερό είναι δημόσιο και κοινωνικό αγαθό (public and social good) και η πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό θεωρείται ως ανθρώπινο δικαίωμα (Human right) από τα Ηνωμένα Έθνη (UN). Το νερό αποτελεί το κυκλοφοριακό σύστημα, που ‘’αιμοδοτεί΄΄ τη βιόσφαιρα και χωρίς αυτό δεν μπορεί να υπάρξουν έμβια όντα και ζωή στον πλανήτη μας. Είναι γνωστό ότι ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι που ζουν σε φτωχές αγροτικές περιοχές και σε παραγκουπόλεις, δίνουν τον σκληρό αγώνα της επιβίωσης, χωρίς να έχουν εύκολη πρόσβαση σε πόσιμο νερό.
Το ΝΕΡΟ είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα
To 2007, o Ινδός πρωθυπουργός σε σχετικό φόρουμ Ασίας – Ειρηνικού για το νερό είχε πει: ‘’...αν όλα τα μέλη μιας κοινωνίας μπορούσαν να είχαν επαρκή πρόσβαση σε ενέργεια και νερό, πολλά από τα κοινωνικά προβλήματα θα μπορούσαν αν επιλυθούν.’’. Αυτή η δήλωση είναι αληθής και σήμερα και φαίνεται να έχει διαχρονική ισχύ.
‘’το νερό είναι μια μεγάλη αγκαλιά, που την χρειαζόμαστε όλοι’’
Στο περιβάλλον της οικονομικής, κοινωνικής και ανθρωπιστικής κρίσης που βιώνουμε τα τελευταία τέσσερα χρόνια, τα δύο αγαθά της ενέργειας και του νερού (ιδιαίτερα το δεύτερο) αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα οικονομικής δραστηριότητας και εκμετάλλευσης καθώς και επιχειρηματικής δράσης - και λιγότερο ως κοινωνικοί και φυσικοί πόροι που πρέπει να είναι διαθέσιμοι στην κοινωνία για την κάλυψη των βασικών αναγκών της. Είναι γνωστές οι πρωτοβουλίες της σημερινής συγκυβέρνησης για ιδιωτικοποίηση του νερού (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ), καθώς και για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας με ταυτόχρονη ιδιωτικοποίηση τμήματος της ΔΕΗ. Το ‘’τραγικό’’ στην περίπτωση αυτή, είναι ότι υλοποιούνται αυτές οι πολιτικές για εισπρακτικούς περισσότερο λόγους (για αύξηση εσόδων του δημοσίου για κάλυψη μνημονιακών απαιτήσεων) και λιγότερο για αναπτυξιακούς λόγους, όπως ισχυρίζονται (οι κυβερνώντες) και σύμφωνα πάντα με τη λογική τους.
‘’μια σταγόνα ο πλανήτης όλος και πρέπει να τον σώσουμε’’
Η ενέργεια και το νερό είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, γιατί χρειαζόμαστε ‘’νερό για ενέργεια’’, αφού η παραγωγή και μεταφορά ενέργειας απαιτούν την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων (π.χ. υδροηλεκτρική, πυρηνική και θερμική ενέργεια). Χρειαζόμαστε επίσης ‘’ενέργεια για νερό’’ (για άντληση και μεταφορά του νερού, επεξεργασία υγρών αποβλήτων, αφαλάτωση κλπ.).
“αγάπα τον πλανήτη σου, κάνοντας οικονομία στο νερό”
Σημαντικό ζήτημα αποτελεί η ανάπτυξη και η διαχείριση της ενέργειας και του νερού για το καλό της κοινωνίας και των οικοσυστημάτων, αλλά και ως παραγόντων που επηρεάζουν το οικονομικό επιχειρηματικό κόστος και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Μπορούμε να φανταστούμε μια ιδιωτική ΕΥΔΑΠ στο λεκανοπέδιο και μια αντίστοιχη στη Θεσσαλονίκη, που προκειμένου να κάνουν κάποιες επενδύσεις προχωρούν σε σημαντική αύξηση της τιμής του νερού (άλλωστε θα λειτουργούν σε μονοπωλιακό καθεστώς της σχετικής αγοράς και δεν θα προβληματιστούν ιδιαίτερα γι' αυτό). Οι συνέπειες θα είναι επιβαρυντικές για τους πολίτες στην περίπτωση αυτή, αφού μειώνεται έτσι το διαθέσιμο εισόδημα τους. Ενώ σε άλλη περίπτωση, λόγω πιθανής έλλειψης επενδυτικών κεφαλαίων (ή προκειμένου να διατηρηθεί υψηλά η κερδοφορία), δεν προχωρούν στο σχετικό εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση π.χ. των συστημάτων αποχέτευσης και διαχείρισης των υγρών αποβλήτων, με καταστρεπτικές συνέπειες για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία (το τελευταίο έχει συμβεί σε πρωτεύουσα της λατινικής Αμερικής).
”Παγκόσμια Ημέρα Νερού (22 Μάρτη)”
Μακριά από τον συντάκτη αυτού του άρθρου η αντίληψη του κρατισμού και του πετροβολισμού της υγιούς ιδιωτικής επιχειρηματικότητας. Η υγιής ιδιωτική επιχειρηματικότητα στηρίζεται σε ίδια κυρίως κεφάλαια και σε υγιή τραπεζική χρηματοδότηση, η οποία δεν υπάρχει καθόλου σήμερα. Σέβεται τους νόμους και τα δικαιώματα των εργαζομένων και αναπτύσσει δράσεις κοινωνικής ευθύνης και περιβαλλοντικής προστασίας. Ωστόσο, κάποια κοινωνικά αγαθά και φυσικοί πόροι, όπως είναι η ενέργεια και το νερό, είναι καλό να είναι υπό δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο, γιατί ικανοποιούν βασικές ανάγκες του ανθρώπου. Έτσι η ικανοποίησή τους δημιουργεί ένα ασφαλές βασικό καθημερινό περιβάλλον για κάθε άτομο ξεχωριστά, αλλά και για την κοινωνία συνολικά.
”αγώνας για τη …..σταγόνα της ζωής”
Σε ένα άλλο άρθρο θα ασχοληθούμε με το θέμα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη συμβολή τους στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και με τα προβλήματα και τις στρεβλώσεις που έχουν δημιουργηθεί στη χώρα μας που πλήττουν εκατοντάδες ή χιλιάδες μικρούς και μεσαίους επενδυτές των φωτοβολταικών και των μικρών πάρκων ανεμογεννητριών. Κλείνοντας, στο ζήτημα του νερού είναι πολύ κρίσιμο να προσέξουμε τη σωστή διαχείρισή του σε επίπεδο λεκανών και υπο-λεκανών απορροής και την κατανομή του στις διάφορες χρήσεις. Καθώς επίσης και τον σοβαρό περιορισμό της σπατάλης αυτού του φυσικού πόρου στην καθημερινή χρήση του στο σπίτι, στη γεωργία, στη βιομηχανία κλπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου