Αξιοποίηση των Αποβλήτων ( ελαιουργεία, οινοποιεία, τυροκομεία). Δημήτρη Κουρέτα

Το εργαστήριο της Φυσιολογίας των Ζωϊκών Οργανισμών του τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας υπο τη διεύθυνση του καθηγητή Δημήτρη Κουρέτα ,αναζητητά νέους χημειοπροστατευτικούς παράγοντες, δηλαδή  ενώσεις που προλαμβάνουν ή παρεμβαίνουν προστατευτικά στη διαδικασία μίας νόσου. Αυτές οι ενώσεις προέρχονται από τρόφιμα της καθημερινής διατροφής όπως, σταφύλια, ρόδια, αρωματικά φυτά κλπ. Τα τελευταία χρόνια η δουλειά του εργαστηρίου στράφηκε στην αξιοποίηση των αποβλήτων εργοστασίων γεωργικών εκμεταλλεύσεων , οι οποίες παράγουν απόβλητα ( ελαιουργεία, οινοποιεία, τυροκομεία), τα οποία όμως είναι πολύ πλούσια σε τέτοιες ενώσεις , και δυστυχώς καταλήγουν στο περιβάλλον το οποίο υποβαθμίζουν.

Ο εκσυγχρονισμός των ελαιοτριβείων στην Ελλάδα και η αύξηση παραγωγής ελαιολάδου τα τελευταία χρόνια, είχαν σαν συνέπεια την παραγωγή αυξημένου όγκου αποβλήτων, που κατέταξε την Κρήτη, πρώτη  σε παραγωγή κατσίγαρου με ποσότητα 700.000 ton/έτος, με δεύτερη την Πελοπόννησο με 400.000 ton/έτος. Τα υγρά απόβλητα των ελαιοτριβείων πρόκειται για ένα υδατικό φυτικό εκχύλισμα, που περιέχει μία σειρά από ουσίες όπως σάκχαρα, αζωτούχες ενώσεις, οργανικά οξέα, πολυαλκοόλες, πολυφαινόλες και υπολείμματα ελαίου. Η άμεση επίπτωση του κατσίγαρου στο περιβάλλον είναι η αισθητική υποβάθμιση που προκαλεί και η οποία οφείλεται στην έντονη οσμή του και στο σκούρο χρώμα του. Παράλληλα, εξαιτίας του υψηλού οργανικού φορτίου που περιέχει, είναι πιθανόν να δημιουργήσει ευτροφικά φαινόμενα σε περιπτώσεις που καταλήγει σε αποδέκτες με μικρή ανακυκλοφορία νερών (κλειστούς θαλάσσιους κόλπους, λίμνες κ.τ.λ).

Σε συνεργασία με το εργαστήριο Μηχανικής Τροφίμων και Βιοσυστημάτων του ΤΕΙ Θεσσαλίας και τον καθηγητή Κωνσταντίνο Πετρωτό, τα απόβλητα αυτά χρησιμοποιήθηκαν για να παρασκευαστούν ζωοτροφές, που χρησιμοποιήθηκαν στην ανάπτυξη νεαρών χοιριδίων κατά την περίοδο του απογαλακτισμού, στα πλαίσια της διδακτορικής διατριβής του Κώστα Γερασόπουλου, υποψήφιου διδάκτορα στο εργαστήριο του καθηγητή Κουρέτα. Από αιματολογικές και ιστολογικές μελέτες καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως τα νεαρά χοιρίδια τα οποία τρέφονταν με τις ζωοτροφές που περιείχαν υγρά απόβλητα ελαιοτριβείου, παρουσίασαν στον οργανισμό τους καλύτερη αντιοξειδωτική άμυνα, από τα χοιρίδια που τρέφονταν με την καθιερομένη τροφή και για να γίνει πιο σαφές, όταν ένας οργανισμός έχει αυξημένη αντιοξειδωτική άμυνα, αναπτύσσεται καλύτερα και αντιμετωπίζει ευκολότερα τις όποιες ασθένειες. Επίσης αποδείχθηκε ότι το κρέας των χοίρων που τράφηκαν με τις ζωοτροφές αυτές είχαν λόγο λιπαρών οξέων ω6/ω3 πολύ μικρότερο απο τους χοίρους που τρέφονταν με κανονική διατροφή. Κάτι τέτοιο έχει μεγάλο ενδιαφέρον για τη διατροφή μας.

Τα οφέλη από τα αποτελέσματα της μελέτης είναι πολλά. Με την χρήση των υγρών αποβλήτων στην παρασκευή ζωοτροφών, μειώνεται ο όγκος των αποβλήτων των ελαιοτριβείων και φυσικά οι οικολογικές συνέπειες από αυτά. Τα χοιρίδια αναπτύσσονται ομαλότερα διαθέτοντας υγιή οργανισμό, με συνέπεια την αύξηση του βάρους τους και της ποιότητας του κρέατος.

Στην ίδια λογική κινούνται και οι δουλειές της διδακτορικής διατριβής της Σωτηρίνας Μακρή που μελετά την αξιοποίηση των υπολειμμάτων οινοποίησης στη διατροφή νεαρών κοτόπουλων, αλλά και η μεταδιδακτορική έρευνα του Γιάννη Καφαντάρη που μελετά τα απόβλητα ελαιουργείων στη διατροφή προβάτων , και των τυροκομείων στη διατροφή χοίρων.

Η συνολική δουλειά του εργαστηρίου στην αξιοποίηση των αποβλήτων γεωργικών εκμεταλλεύσεων, μπορεί να έχει μεγάλο οικονομικό ενδιαφέρον για τη χώρα μας. Ήδη πολλοί ξένοι οίκοι ενδιαφέρονται να αξιοποιήσουν τα αποτελέσματα των ερευνών με οικονομικά ανταλλάγματα για τις ερευνητικές ομάδες και για το πανεπιστήμιο.