Η απόλυτη καταστροφή για τους γαλακτοπαραγωγούς!

Του Δημήτρη Κουρέτα*

Το φθινόπωρο του 2014 ως πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Καινοτομίας της Θεσσαλίας , η οποία αποτελεί την πιο δυναμική περιοχή στην τυροκομία στη χώρα αλλά και πολύ δυναμική στην παραγωγή αγελαδινού γάλακτος και γιαούρτης, είχα στηρίξει μεγάλο μέρος της εισήγησής μου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην δημιουργία εργαλείων για την ενίσχυση του κλάδου. Μάλιστα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με κάλεσε τον Νοέμβριο του 2014, στην Κομοτηνή σε ένα μεγάλο συνέδριο όπου ανέπτυξα την αναγκαιότητα στήριξης του κλάδου.

Έτσι τον περασμένο Απρίλιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε το ακόλουθο γράμμα σε μένα που έλεγε τα εξής:

1) επισημαίνουμε ότι, σε αρκετά κράτη μέλη και περιφέρειες, η γαλακτοκομική παραγωγή συνιστά βασικό πυλώνα της περιφερειακής οικονομίας και της γεωργικής προστιθέμενης αξίας. Η μεταποίηση του γάλακτος σε πληθώρα τυριών, γιαούρτης και προϊόντων γάλακτος, χάρη σε χιλιετείς παραδόσεις, που διαφέρουν ανά ευρωπαϊκή περιοχή ή χώρα, συνδιαμορφώνει αποφασιστικά τον χαρακτήρα ολόκληρων περιοχών και συμβάλλει στη θετική εικόνα της αγροδιατροφικής βιομηχανίας της ΕΕ παγκοσμίως. Επιπλέον, η ο κλάδος παραγωγής γαλακτομικών προϊόντων συμμετέχει στη διατήρηση της εργασίας στις αγροτικές περιοχές, εξασφαλίζει την προστασία των εδαφών και περιορίζει την απώλεια αγροτικών γαιών που συνδέεται με την αστικοποίηση.

2) συνιστά στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να αναπτύξουν επειγόντως συμπληρωματικά, ευέλικτα και αποτελεσματικά εργαλεία για τη σταθεροποίηση της αγοράς γάλακτος και την εξασφάλιση του εισοδήματος των παραγωγών γάλακτος σε περιόδους κρίσης, κυρίως με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των μέτρων διαχείρισης κινδύνου με έμφαση στη σταθεροποίηση των εσόδων έναντι των διακυμάνσεων των τιμών της αγοράς ή στην κατοχύρωση της τιμής του γάλακτος· όσον αφορά δε την εξασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας απαιτούνται απλοποιήσεις, λιγότερες διαδικασίες και εξάλειψη της γραφειοκρατίας·

3) ζητεί ένα μείζον σχέδιο ανάπτυξης της υπαίθρου για τις χώρες της Βαλτικής, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Σλοβενία και μεγάλο μέρος της Πολωνίας και της Ελλάδας. Οι εν λόγω χώρες διαθέτουν στην πραγματικότητα πολύ μικρά κοπάδια, από τα οποία προέρχεται η πλειονότητα του γάλακτος των εκμεταλλεύσεων, και των οποίων το μέλλον φαίνεται να διακυβεύεται μετά την κατάργηση των ποσοστώσεων, ενώ οι εκμεταλλεύσεις αυτές αποτελούν σήμερα τη βάση του αγροτικού ιστού”.

Επίσης είχε προταθεί το παρακάτω:

«Zητεί, για τις ορεινές περιοχές παραγωγής γάλακτος, καθώς και για περιοχές βόρεια του γεωγραφικού πλάτους των 62o, την σύγκλιση των αντισταθμιστικών αποζημιώσεων για φυσικά μειονεκτήματα, την αποκατάσταση της ενίσχυσης για τη συλλογή γάλακτος (συγχρηματοδότηση με τον προϋπολογισμό της κοινής γεωργικής πολιτικής), τη στήριξη της προώθησης και της ανάπτυξης της ένδειξης «προϊόν ορεινής παραγωγής» για τα γαλακτοκομικά προϊόντα, με την επιφύλαξη ενός ικανοποιητικού επιπέδου επισιτιστικής αυτονομίας».

Κατά κάποιο τρόπο , είχα μείνει αρκετά ικανοποιημένος. Από τότε ακούω λέξεις όπως ‘Παραγωγική Ανασυγκρότηση’ , αλλά ακριβώς δεν ξέρω τι έχουν στο μυαλό τους αυτοί που την λένε.

Χθες διάβασα ότι ραγδαίες εξελίξεις και ριζικές ανατροπές στην αγορά γάλακτος, φέρνει απόφαση «βόμβα» που αποσυνδέει το νωπό γάλα από την παρασκευή γιαουρτιού στο όνομα της προσαρμογής με την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και αφήνει «παράθυρο» ακόμη και για χρήση σκόνης γάλακτος.

Το προσχέδιο κοινής υπουργικής απόφασης που φέρνει τα πάνω κάτω στον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών , ουσιαστικά ανοίγει διάπλατα τις πόρτες για αθρόες εισαγωγές φθηνών προϊόντων γάλακτος.

Η υπουργική Απόφαση που είναι έτοιμη υποβαθμίζει ποιοτικά το γιαούρτι και απειλεί με καταστροφή τους γαλακτοπαραγωγούς.

Η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου με απαλοιφή του όρου «νωπό γάλα» για την παρασκευή ελληνικού γιαουρτιού, που αποτυπώθηκε στο σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης που έχει ήδη υποβληθεί στην Κομισιόν, αποτελεί μεγάλη ανατροπή, καθώς ανοίγει την πόρτα για εισαγωγή φτηνών πρώτων υλών, όπως η σκόνη για το γιαούρτι.

Το άρθρο 82 στον υπό τροποποίηση κώδικα τροφίμων αλλάζει τα δεδομένα, καθώς προβλέπει ότι: «Γιαούρτι χαρακτηρίζεται το γαλακτοκομικό προϊόν το οποίο παράγεται από τη ζύμωση και την πήξη του γάλακτος» ανοίγοντας τη δυνατότητα για «ολικά αφυδατωμένο γάλα ή παραγώγων γάλακτος σε μορφή σκόνης».

Και επειδή είμαι λίγο περίεργος ψάχνω κάποιον υπεύθυνο να τον ρωτήσω το εξής: Πέρυσι εδώ στη Θεσσαλία που ζω, στον κλάδο των γαλακτοκομικών, που ήταν πρώτος στον τομέα των τροφίμων γενικά, οι 15 μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου , βασικά ντόπιες, είχαν τζίρο μισό δις ευρώ,  επειδή πουλούσαν ντόπιο γάλα σε τυρί και γιαούρτη αλλά και  γάλα. Φέτος κύριε Υπουργέ, μετά τη νέα Υπουργική Απόφαση; Απλά ρωτάω…

* Ο κ. Δημήτρης Κουρέτας είναι καθηγητής Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, πρώην αναπληρωτής Πρύτανης.