Αντί να φέρνουμε σόγια, να παράγουμε το δικό μας θησαυρό

Την επιστροφή μας σε παλιές, παραδοσιακές καλλιέργειες ψυχανθών, που μπορούν πάρα πολύ εύκολα, αποδοτικά και αποτελεσματικά να αντικαταστήσουν τη σόγια, που είναι κυρίως μεταλλαγμένη ή έχει μολυνθεί, "δείχνουν" ως μονόδρομο αντιμετώπισης της κρίσης και της κατάρρευσης του πρωτογενούς τομέα οι ακτιβιστές και οι επιστήμονες της Greenpeace. ​ Το neakriti.gr αποκαλύπτει σήμερα την παρουσία δύο γνωστών και μαχητικών απεσταλμένων της κορυφαίας περιβαλλοντικής οργάνωσης στην Κρήτη. Τους συναντήσαμε χθες στα ΚΤΕΛ Ηρακλείου-Μεσαράς στη Χανιώπορτα, όπου και μπήκαν στο λεωφορείο με προορισμό το Ζαρό, για να συναντήσουν παραγωγούς που ήδη έχουν πάρει τους σπόρους τους και έχουν καλλιεργήσει, για να καταγράψουν τις εμπειρίες τους, ενόψει μιας μεγάλης ημερίδας, που θα γίνει το Μάιο στο Ηράκλειο ή στο Ζαρό, ή και στις δύο περιοχές ταυτόχρονα! Η υπεύθυνη της εκστρατείας της Greenpeace για τη βιώσιμη γεωργία Έλενα Δανάλη και ο γεωπόνος, σύμβουλος Βιολογικής Γεωργίας και σύμβουλος της Real Farm - που μαζί με την Greenpeace, υπό την οικονομική βοήθεια του Ομίλου Νιάρχου, κάνουν αυτήν την προσπάθεια - Ηλίας Κάνταρος άνοιξαν τα χαρτιά τους χθες, αναφερόμενοι στα κτηνοτροφικά φυτά, με έμφαση τη λούπινα, που ως καλλιέργεια μπορεί να δώσει πολλά τόσο στις τοπικές Αρχές, όσο και σε ολόκληρη τη χώρα. Και ξεκαθάρισαν ότι η επιτυχία του εγχειρήματος είναι κάτι που συμφέρει τόσο τους κτηνοτρόφους και τους αγρότες, όσο και τις βιομηχανίες ζωοτροφών, καθώς θα καταφέρει όλο το εμπορικό και παραγωγικό κύκλωμα να απεξαρτηθεί από το κόστος εισαγωγών σόγιας, που είναι τεράστιο και επιβαρύνει σημαντικό το συνολικό κόστος λειτουργίας τους. «Είχαμε δώσει σπόρους λούπινο σε μια ομάδα ανθρώπων. Και σήμερα ξαναπάμε στο Ζαρό για να μιλήσουμε μαζί τους να μας πουν τα συμπεράσματά τους. Και για όλο αυτό θα γίνει μια παρουσίαση σε 1,5 μήνα ή στο Ηράκλειο ή στο Ζαρό ή και στα δύο ταυτόχρονα», λέει ο Ηλίας Κάνταρος. Από την πλευρά της, η Έλενα Δανάλη εξηγεί ότι «στις εκδηλώσεις που ήδη έχουμε κάνει σε πολλές περιοχές της χώρας γίνεται μια ανοιχτή ημερίδα για όλους τους παραγωγούς, μια ανοιχτή πρόσκληση σε όποιον ενδιαφέρεται, είτε κτηνοτρόφος είτε αγρότης, για να γίνει αντικατάσταση της μεταλλαγμένης σόγιας από ελληνικά κτηνοτροφικά φυτά. Κι εμάς αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να έρθουν παραγωγοί να το εμπιστευτούν, να το τολμήσουν, να το ακολουθήσουν και να το πούνε και σε περισσότερους. Έχουμε γνωρίσει πολλούς παραγωγούς, πρωτοπόρους. Και η πρωτοπορία είναι να επιστρέψουμε στο αυτονόητο. Που είναι, αντί για εξαρτήσεις από φυτοφάρμακα και από μεταλλαγμένη σόγια, να έχουν αυτάρκεια και αυτονομία». Στο Ζαρό, οι Ηλίας Κάνταρος και Έλενα Δανάλη έχουν δώσει στο παρελθόν γύρω στον ένα τόνο λούπινου. «Πάμε λοιπόν να μας πουν οι παραγωγοί πώς πήγε η καλλιέργεια και πώς τους φάνηκε. Και επιλέξαμε το Ζαρό, γιατί εκεί βρήκαμε κτηνοτρόφους που τολμούν να δοκιμάσουν κάτι καινούργιο. Αν υπάρχει κι άλλη ομάδα, ας επικοινωνήσει μαζί μας. Ταυτόχρονα είμαστε σε επαφή και με ακαδημαϊκούς από τα πανεπιστήμια, να μας δώσουν τα αποτελέσματα των ερευνών που έχουν κάνει, γιατί θέλουμε να δούμε και η Πολιτεία τι σκοπεύει να κάνει προς αυτή την κατεύθυνση. Δηλαδή θέλουμε να δούμε τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης να το στηρίζει και να ανακοινώσει συγκεκριμένα μέτρα δράσης»... Στο σημείο αυτό, η γνωστή και δραστήρια ακτιβίστρια της Greenpeace τονίζει ότι κτηνοτρόφος από τη Βοιωτία, όταν ερωτήθηκε αν έχει δει διαφορά από το τάισμα των ζώων του με κουκκί, απάντησε ότι έχει δει διαφορά μέχρι και στη συμπεριφορά του ζώου. «Οι κτηνοτρόφοι στο νομό Θεσσαλονίκης, που εδώ και χρόνια έχουν δοκιμάσει το λούπινο και αντικαθιστούν σταδιακά τη σόγια, μας έχουν πει ότι είναι η πιο εύκολη, η πιο γρήγορη καλλιέργεια και βλέπουν ότι έχει το χωράφι τους αφρατέψει σε τέτοιο βαθμό που δεν το αναγνωρίζουν», λέει η Έλενα Δανάλη. Απαντώντας σε σχετικά μας ερωτήματα, η ίδια εξηγεί ότι «το λούπινο είναι τόσο πρωτεϊνούχο, που αγγίζει τα όρια της πρωτεΐνης της σόγιας»... Εξάλλου, με τους μύλους που οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι διαθέτουν, είναι πολύ εύκολο το άλεσμα του λούπινου, κάτι που δε θα μπορούσε ποτέ να γίνει με τη σόγια. Παραδοσιακές ποικιλίες Μια ομάδα κτηνοτρόφων στο Ζαρό έχει αρχίσει να συνεργάζεται με την Greenpeace, καλλιεργώντας κτηνοτροφικά λούπινα. Και τώρα οι δύο εκπρόσωποι της οργάνωσης έρχονται στην Κρήτη για να δουν τα πρώτα αποτελέσματα της καλλιεργητικής δραστηριότητας των παραγωγών, ενώ παράλληλα προετοιμάζουν και την ημερίδα, όπου θα δοθούν πολύ σημαντικά στοιχεία προς την τοπική κοινωνία, τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους. Όπως εξηγεί στο neakriti.gr ο κ. Κάνταρος, «αγωνιζόμαστε να εκπαιδεύσουμε τους παραγωγούς σε νέες πρακτικές, ώστε να μπορέσουν να ξεφύγουν από αυτό που λέγεται σόγια, που εκτός από το θέμα του μεταλλαγμένου προϊόντος, είναι και το θέμα ότι πρόκειται για μια ενεργοβόρος καλλιέργεια, που θέλει αρκετό νερό. Και για το λόγο αυτό, η σόγια κυρίως εισάγεται, δεν καλλιεργείται. Εξάλλου, είναι ένα χρηματιστηριακό προϊόν, οπότε με μια άνοδο της σόγιας στα 10 και στα 15 λεπτά, γίνονται μη βιώσιμες πάρα πολλές κτηνοτροφικές μονάδες». Σύμφωνα με τον ίδιο, «ήδη με τα capital controls, επειδή εξαρτούνταν από τη σόγια και δεν μπορούσαν να κάνουν εισαγωγές, πάρα πολλές κτηνοτροφικές μονάδες στη Βόρεια Ελλάδα έχουν κλείσει και ιδιαίτερα μεγάλες μονάδες με βοοειδή»... Μάλιστα, στο θέμα της μεταλλαγμένης σόγιας, ο ίδιος ξεκαθαρίζει: «Ούτε καν οι ίδιες οι εταιρείες δεν μπορούν να σου πουν ότι δεν είναι μεταλλαγμένη η σόγια που σου φέρνουν. Διότι, αν δεν είναι μεταλλαγμένη, στην καλύτερη περίπτωση έχει επιμολυνθεί. Και όσο για την αναγραφή της στις ζωοτροφές, δεν υπάρχει καμία υποχρέωση για να αναγραφεί αν είναι μεταλλαγμένη ή όχι. Και έχουμε έτσι δύο περιπτώσεις. Είτε να είναι μεταλλαγμένη 100%, αλλά μπορεί να είναι και σόγια κανονική, που έχει επηρεαστεί από διπλανές καλλιέργειες που είναι μεταλλαγμένες, και να έχει και αυτή η σόγια πρόβλημα μετάλλαξης σε μεγάλο ποσοστό». Στο σημείο αυτό, ο γεωπόνος και συνεργάτης της Creenpeace λέει πως, με βάση όλα αυτά τα ζητήματα, μία είναι η προοπτική: «Να γυρίσουμε στις παλιές καλλιέργειες ψυχανθών, με τα οποία πριν πρωτοπαρουσιαστεί η σόγια συντηρούνταν η ελληνική κτηνοτροφία». Ο κ. Κάνταρος κατονομάζει ως τέτοιες - προτεινόμενες από τον ίδιο και την Έλενα Δανάλη καλλιέργειες - το κουκί, το μπιζέλι και το λούμπινο. Ιδιαίτερα για το τελευταίο, εξηγεί ότι «αυτό που καλλιεργείται σήμερα στην Ελλάδα και ως σπόρος εισάγεται από την Ιταλία, ότι θα πρέπει να το ξεπικράνουμε, γιατί αλλιώς, για να το δώσεις στα ζώα, πρέπει να τηρείς κάποιο ποσοστό συγκεκριμένο για να μην έχει πρόβλημα το ζώο. Παράλληλα, υπάρχουν και κάποιες δοκιμές για το γλυκό λούπινο. Για παράδειγμα, οι Αυστραλοί ήρθαν και πήραν όλες τις ποικιλίες του λούπινου της μεσογειακής λεκάνης, πήγαν στη χώρα τους και με διασταυρώσεις κατάφεραν να βγάλουν λούπινο γλυκό, που το δίνουν ως έχει στα ζώα τους κι έτσι δε χρησιμοποιούν σόγια»! Μεγάλος πλούτος σε ψυχανθή Ο γεωπόνος και στέλεχος της Greenpeace Ηλίας Κάνταρος, μιλώντας στo neakriti.gr χθες από το Ηράκλειο, έκανε λόγο μάλιστα και για μια Κρήτη με μεγάλο πλούτο σε ποικιλίες ψυχανθών, που είχαν καταγραφεί πριν από δεκαετίες με βάση ένα πρόγραμμα, το οποίο στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε. «Πριν από 15-20 χρόνια, που δούλευα στην Κρήτη, υπήρχε ένα πρόγραμμα με βάση το οποίο είχαν μαζέψει ελληνικά όσπρια. Αλλά όλο αυτό χάθηκε με το που τελείωσε το πρόγραμμα. Προσπαθούμε λοιπόν να "εμβολιάσουμε" τους παραγωγούς, δείχνοντάς τους ανάλογα παραδείγματα, για να ξαναγίνει κάτι ανάλογο. Έχουμε στην υπόλοιπη Ελλάδα μονάδες που παράγουν γιαούρτι, φέτα κ.λπ. χωρίς να χρησιμοποιήσουν καθόλου σόγια στην εκτροφή των ζώων τους. Άρα γίνεται. »Και ήδη πολλοί παραγωγοί στην Κρήτη, έχοντας να αντιμετωπίσουν μεγάλο κόστος εκτροφής, προσπαθούν να βρουν άλλους τρόπους. Εμείς λοιπόν έχουμε να τους προτείνουμε πράγματα συγκεκριμένα. Γι' αυτό έχουμε φτιάξει και έντυπο υλικό, όπου υπάρχουν πληροφορίες για την καλλιέργεια του λούπινου, του κουκιού, του ρεβιθιού, του μπιζελιού κ.λπ., για να μπορέσουν να μάθουν πώς θα προχωρήσουν σε αυτές τις καλλιέργειες»... Είναι καλλιέργειες χειμερινές, εύκολες, δεν έχουν σχεδόν καθόλου εχθρούς, εμπλουτίζουν το έδαφος με άζωτο, οπότε ο παραγωγός μετά μπορεί να απαλλαγεί ίσως και στο 100% από τα χημικά λιπάσματα, και έτσι η καλλιέργεια των ψυχανθών σαν κομμάτι της ελληνικής γεωργίας έχει πολύπλευρη σημασία και πολύ σημαντικό ρόλο. «Έχουμε», λέει ο κ. Κάνταρος, «και βελτίωση των εδαφών, έχουμε και απεξάρτηση από τη μεταλλαγμένη σόγια και, συν τοις άλλοις, το σοβαρότερο απ' όλα, οδεύουμε σε μια φάση που λέγεται αυτάρκεια»... Συνοψίζοντας τα οφέλη από την αντικατάσταση της σόγιας, λέει τα εξής: «Δεν έχουμε μεταλλαγμένη σόγια. Δεν έχουμε σπατάλη νερού. Έχει ο παραγωγός αυτάρκεια. Δεν εξαρτάται από τη διεθνή τιμή της σόγιας. Και συν τοις άλλοις, βελτιώνουμε τα ελληνικά εδάφη, που λόγω της μονοκαλλιέργειας έχουν πλέον εξαντληθεί». Εξάλλου, αναλόγως την περιοχή και αναλόγως τον τρόπο φύτευσης της ελιάς, αυτά τα ψυχανθή μπορούν να καλλιεργηθούν και μες στους ελαιώνες. Και στην Κρήτη υπάρχουν αυτές οι δυνατότητες. Όσον αφορά στην κοινοτική νομοθεσία, μπορεί να γίνει η φύτευσή τους ως τρόπος χλωρής λίπανσης, για να μην προσκρούσει στην επιδότηση των αροτραίων καλλιεργειών που προβλέπει η νέα ΚΑΠ και αντιμετωπίσει πρόβλημα με τη δική του επιδότηση ο ελαιοπαραγωγός. Ρεπορτάζ: Χριστόφορος Παπαδάκης